MENİSKÜS NEDİR?
Menisküsler, diz ekleminde yer alan kıkırdağımsı yapılardır. Menisküsler, dizde yük aktarımı, şok emiciliği, eklem sıvısının dağılımı ve derin duyu aktarımı gibi çok önemli görevlere sahiptir. Her iki dizde, biri iç tarafta biri dış tarafta olmak üzere ikişer adet menisküs bulunur.
MENİSKÜSLER NASIL YIRTILIR?
Menisküsler genellikle dizin aniden dönmesi ya da düşme sonrası yırtılır. Her insanda menisküs yırtığı oluşabilmekte olup; genç yaşlarda yüksek enerjili travmalar ile oluşur. İlerleyen yaşla beraber menisküslerde aşınma ve yıpranmalar meydana gelir, yırtık oluşumu da kolaylaşır.
Medial (iç) menisküs yırtıkları, laterale (dış) göre daha sık olarak görülür. Bunun nedeni dış menisküsün daha hareketli olup travmalardan kaçabilme yeteneğidir. Ancak ön çapraz bağ rüptürü ile beraber olan yırtıklar daha çok lateral menisküsün arka kısmında ortaya çıkar.
MENİSKÜS YIRTIKLARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diz ağrısı. Menisküs yırtığının yaşanmasından hemen sonra ağrı çok şiddetli olmayabilir. Hatta spor yapan kişiler ilk başlarda ilgilendikleri spora devam edebilir. Ancak dizde oluşan mekanik bozukluğa bağlı eklem sıvısında artış ve şişlik yaşandığı zaman ağrılar şiddetlenmeye başlamaktadır.
Şişme ve sertlik.
Diz içerisinden gelen sesler.
Hareket kısıtlığı (Dizi tam bükememek).
Dizde kilitlenme veya bir noktada takılma.
MENİSKÜS TEDAVİSİ NASILDIR?
Menisküs tedavisinde her vaka için ameliyat müdahalesi gerekmez. Menisküs tedavisi erken teşhis edildiğinde cerrahi operasyona gerek kalmadan yapılabilmektedir.
Kişinin dizi kilitlenmiyorsa, ağrı şiddetlenmiyorsa ve belirtilerde düzelme görülüyorsa cerrahi dışındaki tedavi yöntemleri yeterli olabilmektedir. Aslında cerrahi operasyonun belirleyicisi menisküs yırtığının büyüklüğüdür.
Menisküs yırtığı küçük olduğunda doktorun önerdiği ilaçlar ve egzersizlerle menisküs yırtığı tedavi edilebiliyor. Fakat basit yöntemler ve ilaç ile tedavi her vaka için yeterli olmayabiliyor.
Yırtığın büyük olduğu durumda hastaya cerrahi operasyon uygulanarak yırtık tedavi edilebiliyor. Gelişen teknoloji ile menisküs yırtığı kapalı (artroskopi) ameliyatla yapılabiliyor ve hasta kısa sürede iyileşebiliyor.
İyileşmenin tam sağlanabilmesi için hastanın belirli bir süre istirahat etmesi uzman tarafından önerilmektedir. İyileşme sürecindeki kişinin koşma, zıplama gibi faaliyetlere ara vermesi gerekir.
Tedavi sürecinde acele etmemeye özen gösterilmelidir. Kişi eskiden yaptığı fiziksel aktivitelerine dönmek için dizini rahat bir şekilde büküp açabilmeli, dizindeki şişlik tam olarak geçmeli ve yürümek koşmak gibi hareketlerde ağrı hissetmemelidir.
Tamamen iyileşme olmadan dizini normal şartlardaki gibi kullanan birey, dizin daha fazla yara almasına, hareket ve esneklik kabiliyetlerinde kalıcı kayıp yaşanmasına sebep olabilir. İlaç kullanımı ya da ameliyatla iyileşme sağlandıktan sonra da hastanın tekrar menisküs oluşmaması için dikkat etmesi gerekmektedir. Uygun hafif egzersizlerle menisküs önlenebilir.
Menisküs yırtığında iyileşme süresi, dizde yaşanan travmanın şiddeti gibi birçok faktöre bağlıdır.
Ameliyat sonrası tamamen iyileşme süresi, kişinin normal zamanlardaki iyileşme süresi, uygulanan işlemlerin türü ve diğer faktörlerin etkisiyle 4-6 haftaya kadar sürebilir.
Pek çok hastada oluşan komplikasyonların en aza indirilmesi ve iyileşmenin hızlanması için ameliyattan sonra fizik tedavi yöntemine başvurulmaktadır. Aynı zamanda, hekim önerisi ile iyileşme sürecindeki kişi diz ağrısını şiddetlendirmeyecek, yüzücüler için koşu gibi yeni ve farklı spor faaliyetlerinde bulunabilir.
