Işık göze girdikten sonra, fotoreseptörler adı verilen ışığa duyarlı hücrelerin onu elektrik sinyallerine dönüştürdüğü organın arkasındaki ince bir tabaka olan retinaya gider. Sinyaller daha sonra yorumlanmak üzere beyne gönderilir.
Bu en basit şekliyle nasıl gördüğümüzü özetleyen bir tanım.
Birçok göz hastalığı fotoreseptörlere zarar vererek görme sorunlarına ve hatta körlüğe yol açıyor.
Milyonlarca insanı etkileyen bu sorun için bilinen bir tedavi yok. Ancak içinde uzayın da olduğu ilgiç projeler var.
YAPAY RETİNALAR ÜZERİNDE ÇALIŞILIYOR
Connecticut merkezli LambdaVision, yapay retinalar oluşturmak için “bakteriorhodopsin” adı verilen ışıkla aktive olan bir protein kullanıyor.
Bu retinaların, hasarlı fotoreseptörleri doldurarak retina dejenerasyonu olan kişilerde vizyonu geri kazanması için çalışılıyor.
Yapay retinaların her biri, bir ağ zarı üzerinde 200 protein katmanı içeriyor.
Bu katmanlar ne kadar düzgün olursa, implant o kadar iyi çalışıyor, ancak üretim sırasında yerçekimi kadar hafif bir kuvvet bile kusurlara neden olabiliyor.
UZAYDAKİ SIFIR YER ÇEKİMİNDEN FAYDALANILACAK
Kusursuz protein katmanlarının peşinde olan LambdaVision, uydulardaki mikro yerçekimi ortamının daha iyi bir ürün sağlayacağını umarak yapay retinalarını uzayda üretmenin fizibilitesini araştırmaya karar verdi.
Şirket , Dünya’dan neredeyse gerçek zamanlı girdilerle deneyler yapmak için gereken tüm otomatik sistemlerle dolu, CubeLabs’larından birini kullanarak bir deney tasarlamak için uzay tabanlı bir araştırma firması olan Space Tango ile bir araya geldi.
NASA’dan 5 milyon dolarlık bir ticarileştirme hibesi ile desteklenen ilk CubeLab’ını 2018’de Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) gönderdi ve onu dört deney daha izledi.
Beşinci CubeLab şimdi Dünya’ya döndü ve LambdaVision’ın ilk analizine göre, içindeki 200 katmanlı retinalar, Dünya’da oluşturdukları retinalardan daha düzenli.
Her mikro yerçekimi deneyi, LambdaVision’a FDA’nın yapay retinaları için 2023’ün sonuna kadar üretim standartlarını karşılama hedefinde yardımcı oldu ve önümüzdeki yıl içinde ISS’ye ulaşması planlanan üç CubeLabs daha var.
LambaVision, yapay retinalarını 2024’te ileri retinitis pigmentosa hastalarını içeren deneylere hazır hale getirmeyi umuyor.
Bu denemeler başarılı olursa, yaşa bağlı makula dejenerasyonunu tedavi etmeye yönelik denemeler takip edilecek.
